Piękne, tanie i… bez pokrycia – czyli jak rozpoznać fałszywy sklep internetowy
Dziś zakupy online to codzienność. W internetowych sklepach robimy bieżące zakupy spożywcze, szukamy zabawek dla dzieci, a wpisując się w promowane w portalach i w mediach społecznościowych trendy, uzupełniamy garderobę. Początek wakacji to czas wyprzedaży, które kiedyś widoczne jedynie w galeriach handlowych, przeniosły się do internetu. Niestety, obok uczciwych sprzedawców, możemy trafić na oszustów. Przyciągają oni atrakcyjnie niskimi cenami, a w rzeczywistości oferują produkty bardzo niskiej jakości lub w ogóle nie realizują zamówień. Co gorsza, decydując się na zakupy z niepewnego źródła ryzykujemy kradzieżą danych – zarówno tych osobowych, jak i związanych z naszymi finansami.
Są jednak sposoby, by uniknąć przykrych konsekwencji działania nieuczciwych osób, podających się za sprzedawców w internecie. By to zrobić, przed skorzystaniem z usług nowej, nieznanej strony, warto zweryfikować kilka podstawowych kwestii. I wcale nie potrzebujemy do tego dysponować skomplikowanymi umiejętnościami z zakresu IT.
Zapraszamy do krótkiego poradnika!
-
Sprawdź, czy zdjęcia są autentyczne
Oszuści chętnie wykorzystują zdjęcia z mediów społecznościowych, blogów, czy witryn znanych marek. Zdjęcia – choć perfekcyjne mogą nie mieć niczego wspólnego z oferowanym produktem.
Zachowaj czujność i…
…upewnij się, że wykorzystane w ofercie zdjęcie nie jest skradzione z innej witryny. W tym celu możesz skorzystać z jednej z ogólnodostępnych, darmowych stron, na przykład:
- Google Grafika, która umożliwi Ci sprawdzenie np. za pomocą „obiektywu Google”, czy zdjęcia nie pochodzą z innych stron,
- Tineye.pl, która pomoże Ci odnaleźć obrazy powtarzające się w sieci – wystarczy, że skorzystasz z linku źródłowego do strony albo załadowanego zdjęcia, które chcesz sprawdzić,
- FotoForensics.com, której możesz użyć, jeśli chcesz sprawdzić, czy do zdjęcia użyto AI, ta strona może Ci w tym pomóc.
-
Porównaj zaskakujące oferty z cenami w zaufanych sklepach
„-70%”, „wyprzedaż końcówki kolekcji”, „kup teraz, a otrzymasz rabat”. Celem takich komunikatów jest wywarcie na Tobie presji (czasu, uciekającej okazji) i sprowokowanie Cię do podjęcia szybkiej, czasem nieprzemyślanej decyzji.
Zachowaj czujność i…
…porównaj ceny w znanych, zaufanych sklepach internetowych. Wyraźne obniżki cen, sięgające nawet 50%–70% oraz wyjątkowe, niedostępne w innych sklepach promocje, czy likwidacje kolekcji oferowanych przez nieznanych Ci sprzedawców, zawsze powinny wzbudzić Twoją podejrzliwość co do uczciwości oferty sklepu.
-
Poszukaj regulaminu, polityki zwrotów i danych kontaktowych do sklepu
Brak regulaminu, niejasna polityka zwrotów, brak danych kontaktowych, jedynie formularz kontaktowy – to częste praktyki stosowane przez fałszywe sklepy, mocno utrudniające lub nawet uniemożliwiające późniejsze dochodzenie swoich konsumenckich praw.
Zachowaj czujność i…
…upewnij się, że sklep, w którym planujesz zakupy udostępnia swoim klientom:
- pełny, zrozumiały regulamin,
- jasne zasady zwrotu i reklamacji produktów,
- adres e-mail, numer kontaktowy i często dane firmy (NIP, REGON, a w przypadku zagranicznych sklepów zarejestrowanych w Unii Europejskiej tzw. VAT UE).
-
„Rodzinna firma z tradycją”? Sprawdź domenę
Wiele fałszywych sklepów na swoich stronach internetowych pisze o „20 latach pasji” lub „rodzinnej tradycji”. Często okazuje się jednak, że firma istnieje zaledwie od kilku miesięcy.
Zachowaj czujność i…
…wejdź na who.is. Wpisując adres sklepu zweryfikujesz datę rejestracji domeny. Jeśli domena sprawdzanego przez Ciebie sklepu została zarejestrowana na przykład kilka tygodni lub miesięcy temu, możesz przypuszczać, że jest to sklep, który niekoniecznie ma pasję w szyciu butów czy torebek, a jest zwykłym oszustwem.
Możesz też sprawdzić zmiany wyglądu strony na przestrzeni jej funkcjonowania w internecie. Zrobisz to za pomocą WayBack Machine (web.archive.org). Brak wyników z archiwum danej witryny z ostatnich miesięcy i lat świadczy o tym, że internetowy sklep pod tym adresem powstał niedawno.
-
Same pozytywne komentarze? Sprawdź, czy wszędzie piszą tak samo dobrze
Strony fałszywych sklepów pełne są „wspaniałych” opinii. Komentarze typu: „Świetna jakość, polecam 100%”, „Zamówił*m i przyszło po 2 dniach!” powtarzające się co kilka minut mogą być kupione lub generowane przez boty.
Zachowaj czujność i…
…poszukaj opinii także poza witryną sklepu, na przykład:
- na forach konsumenckich,
- w grupach na social mediach.
-
Zwróć uwagę na szczegóły na stronie
Oszuści często „udają” znane marki – zdarza się, że wykorzystują podobne czcionki, kolory i układ strony. Nazwa sklepu też bywa podobna, np. zamiast litery „A” znajdzie się „4”.
Zachowaj czujność i…
…zanim zrobisz zakupy, zawsze sprawdź adres strony i upewnij się, że to naprawdę oficjalna strona danego sklepu. Zwróć szczególną uwagę na pisownię – upewnij się, że w nazwie firmy nie ma błędów. Twoją podejrzliwość powinny wzbudzić nietypowe rozszerzenia stron, takie jak .shop albo .store.
Dlaczego o tym piszemy? Chcemy ostrzec Cię przed oszustami, którzy wysyłają fałszywe oferty. Często podszywają pod znane marki odzieżowe czy sklepy elektroniczne, aby wyłudzić od Ciebie pieniądze lub Twoje dane osobowe.
-
Sprawdź bezpieczeństwo strony
Certyfikaty bezpieczeństwa strony internetowej nie uchronią nas przed pochopną decyzją o zakupie, czy przed „wirtualnym spotkaniem” z nieuczciwym sprzedawcą. Certyfikat zapewnia Cię, że wszystkie informacje, które wymieniasz pomiędzy swoim urządzeniem a witryną są szyfrowane i dzięki temu – są bezpieczne.
Zachowaj czujność i…
…najpierw sprawdź domenę, czyli adres strony na której jesteś – jak to zrobić podpowiadamy wyżej. Upewnij się, że adres strony zaczyna się od https://. W polu adresowym strony powinien być widoczny symbol certyfikatu bezpieczeństwa. Sprawdzisz to po lewej stronie adresu strony – certyfikat może być oznaczony w różny sposób, w zależności od wyszukiwarki.
UWAGA! Brak kłódki lub innego symbolu certyfikatu to duże ryzyko kradzieży danych (np. danych osobowych – takich jak login i hasło albo dotyczących konta bankowego).
-
Zwróć uwagę, gdzie trafiłeś na sklep
Fałszywe sklepy często reklamują się tylko na social mediach i nie prowadzą żadnej innej działalności promocyjnej.
Zachowaj czujność i…
…zanim zrobisz zakupy, sprawdź, czy sklep faktycznie istnieje, gdzie prowadzi swoją działalność. Zwróć uwagę na opinie o sklepie – sprawdź je nie tylko na jego stronie, ale także w niezależnych źródłach. Upewnij się również czy sklep nie figuruje na liście ostrzeżeń Cyberrescue.info lub Legalniewsieci.pl.
-
Nie daj się nabrać na reklamy z użyciem deepfake lub bezprawnie wykorzystanym wizerunkiem znanych osób
Oszuści często wykorzystują technologię, aby spreparować rzekome polecenie sklepu lub produktów sklepu przez znane osoby – polityków, aktorów, lekarzy czy prezenterów.
Zachowaj czujność i…
…zanim uwierzysz w reklamę, sprawdź czy osoba widoczna w niej faktycznie współpracuje z daną marką. Zajrzyj na jej oficjalny profil w mediach społecznościowych i sprawdź, czy wspomina o tej współpracy).
Możesz także poszukać informacji o tej kampanii w Google – media często informują o głośnych współpracach reklamowych celebrytów z markami. Jeśli to faktycznie oszustwo, istnieje duża szansa, że temat został już poruszony w portalach informacyjnych lub plotkarskich, które ostrzegają swoich czytelników.
Dodatkowo zwróć uwagę na techniczną jakość reklamy:
- ruch ust i mimikę twarzy – czy wyglądają naturalnie,
- styl mówienia – czy jest płynny i naturalny. Jeśli wszystko brzmi nienaturalnie, płasko, jednym rytmem, istnieje duże prawdopodobieństwo, że to promocja „wyprodukowana” za pomocą sztucznej inteligencji, z którym osoba promująca nie ma niczego wspólnego.
Aby upewnić się, że reklama jest autentyczna, możesz skorzystać z dostępnych w sieci narzędzi do wykrywania deepfake’ów – takich jak np. Scanner.deepware.ai
Bądź bezpieczny w internecie! Wystarczy tylko kilka minut, by zweryfikować, czy nieznany Ci dotąd sklep, w którym chcesz zrobić zakupy to uczciwy sprzedawca.
Bezpieczeństwo i zakupy online mogą i zawsze powinny iść w parze!
